تاریخچه پوهنتون بامیان
پوهنتون بامیان از بدو تاسیس تا زمان کنونی همگام با تحولات اجتماعی و سیاسی مراحل مختلفی را تجربه کرده است که اولین مرحله افتتاح و گشایش آن در سال 1375هـ دوران حکومت مجاهدین به زعامت پروفسور صبغت الله مجددی بر میگردد که با داشتن سی تن از اعضای کادر علمی در محوریت چهار پوهنحی زراعت، طب، ساینس و پوهنحی زبان و ادبیات فعالیت اکادمیک و علمی خویش را آغاز نمود و دانشجویان آن قبل از این که از پوهنتون فارغ التحصیل گردد با ختم سمستر ششم با تسلط امارت اسلامی طالبان بر تمامی خاک افغانستان با بی سرنوشتی محض از تحصیل بازماند و دروازه های پوهنتون بامیان تا سال 1383 هـ به شکل بی رحمانه ای مسدود شد و تمام اسناد، مدارک و امکانات مادی آن طعمه جنگ و خشونت گردید.
پوهنتون بامیان با سپری کردن فضای تلخ و تاریک برای بار دوم در ماه میزان سال 1382 هـ براساس فرمان جلالتمآب حامد کرزی ریس جمهور دولت جمهوری اسلامی افغانستان دو باره به فعالیت آغاز کرد و در سال 1383 با جذب دانشجویان از طریق امتحان کانکور در محوریت دو پوهنحی زراعت و پوهنحی تعلیم و تربیه در همان محوطه قبلی وارد فعالیتهای علمی و اکادمیک گردید. پوهنتون بامیان همان طوری که قبلا هم اشاره شد مراحل مختلفی را همراه با فراز ها و فرود هایی سپری کرده است که تا زمان کنونی دارنده پوهنحی های هفت گانه ای چون: تعلیم و تربیه، زراعت، زمین شناسی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی، اقتصاد و پوهنحی شرعیات بوده و دو محوطه(کمپس) کهنه و جدید را با خود دارا است که کمپس کهنه آن در قسمت شمال غربی تندیس های بودا و جنوب غربی بازار بامیان موقعیت دارد و کمپس جدید آن در تپه ای مسمی به «قول روباه» در قسمت جنوب شرقی شهر غلغله و شمال غربی تعمیر قوماندانی امنیه ولایت بامیان قرار گرفته است، که چگونگی اعمار و تاسیس آن را همراه با پوهنحی های متذکره و سایر تعمیرها و فعالیت های آن قرار ذیل شرح خواهیم داد.
2. 1. کمپس(محوطه) کهنه پوهنتون بامیان
محوطه کهنه پوهنتون بامیان دارای دو بلاک بزرگ دو طبقه ای و دو بلاک همکف است که اینک راجع به چگونگی بلاک های مورد نظر قرار ذیل توضیح لازم داده می شود:
الف. بلاک اول دو طبقه ای: این بلاک در سال 1383 خورشیدی در دو طبقه به شکل کانکریتی توسط تیم پی. آر. تی یا برنامه بازسازی ولایتی نیوزیلاندی ها که بالغ بر سه صد هزار(300000) دالر امریکایی میگردد ساخته شده است و از آغاز پوهنتون بامیان تا ایجاد کمپس جدید دو پوهنحی تعلیم و تربیه و زارعت در این تعمیر فعالیت های علمی و اکادمیک خویش را به پیش می برد و اکنون پوهنحی علوم طبیعی پوهنتون بامیان در آن موقعیت دارد، که از چگونگی پوهنحی علوم طبیعی قرار ذیل معلومات داده می شود