جلوگیری از رواج های نادرست در جامعه،وتشریح فرمان عالیقدر امیر المؤمنین حفظه الله در همین مورد

نکات قابل رعایت در امور مربوط به عروسی:
- ولی دختر بالغ که اکثر اوقات پدر یا برادر وی می باشد، شرعاً مکلف است، حقوق شرعی وی را رعایت نماید.
- ولی دختر بالغ شرعاً مسئولیت دارد، در نامزد کردنش با وی مشوره کند و نظر مثبت وی را بگیرد.
- ولی دختر بالغ شرعاً نمیتواند، بدون رضایتش وی را به اجبار به کسی به نکاح بدهد.
- هرگاه ولی دختر بالغ، دختر مذکور را بدون رضایت وی به اجبار به شخصی به نکاح بدهد، وی میتواند به محاکم و ادارات مربوط شکایت و عریضه کند.
- زن از نظر اسلام در موضوع نکاح کردن مانند مرد مستقل است، به هیچ صورت مال کسی نمیگردد و بعد از فوت شوهر خ ود یا طلاق، بدون رضایت و مشورۀ وی، خانوادۀ خسَ و یا هم خانوادۀ پدر نمیتواند وی را به زور به شخص دیگری به نکاح بدهد، وی با رضایت خود در جایی و با هرشخصی که بخواهد مطابق اصول شرعی نکاح کرده میتواند.
- مهری که در نکاح به زن داده میشود، حق زن است و شخصی نمی تواند آنرا از وی بگیرد
- هرگاه شخصی بر دختر یا زنی فیر کند یا کاکل وی را قطع کند و یا بالای وی چادر بیندازد، با این و یا طریقۀ دیگر جبراً وی را خانم خود بپندارد، این عمل غیرشرعی و جرم است، چنین اشخاص به محاکم امارت اسلامی معرفی شوند تا به سزای جرم خویش برسند.
- نامزدی که در آن عقد (ایجاب و قبول) در حضور شاهدان صورت نگرفته باشد، شرعاً نکاح محسوب نمیشود.
- در شریعت اسلامی، اندازۀ کم مهر ده درهم و اندازۀ زیاد آن حد ندارد، اگر زن راضی باشد، با ده درهم یا با مال معادل آن نیز نکاح صورت میگیرد، اگر رضایت وی نباشد، پس به جز از پدر یا پدرکلان دلسوز و خیرخواه، خویشاوندان دیگر و یا پدر و پدرکلان بد اختیار نمی توانند که به مهر کمتر از اندازۀ مهر مثل نکاح وی را عقد نمایند و اگر به اندازۀ کمتر از مهر مثل نکاح وی را عقد ک رده باشند، چنین نکاح صحیح نیست؛ مهر حق زن است، خویشاوندان برای خود هیچ پولی را نه طلب و نه اخذ کرده میت وانند.
- شریعت اسلامی، به کم کردن مهر ترغیب کرده است؛ مردم سعی کنند که رواج گرفتن مهر زیاد را ختم نمایند و به مهر کم اکتفاء کنند.
- (علاوه بر مهر، اخذ پول به نام ولور، غذا)اشیاء و اجناس خوراکی که یک یا دو روز قبل از عروسی، داماد به خانۀ عروس میبرد(، بابېړی)اضافه ستانی از مهر تعیین شده(، طویانه و خوښی)مصرف عروسی( از طرف خانوادۀ خسَ و یا به نام رواج های دیگر جایز نیست، فقهای کرام رحمهم الله آنرا رشوت محسوب می نمایند.
- (بعد از نامزدی، برگزاری مهمانیها پایوازی و شیرینیخوری )دستمال کلان( و یا به نام های دیگر، رواج های بیجا است از آن اجتناب شود، اجازۀ دوبار بردن دستمال )دستمال کلان( نیست و در یکبار دستمال )دستمال خرد( تعداد مهمانان مرد و زن نیز به اندازۀ کم باشد و تحفه دادن به جز از داماد و عروس به شخص دیگری در این مراسم، منع است؛ البته تحایف به داماد و عروس نیز مطابق توان؛ فقط لباس و اشیای عادی زینت و آرایش باشد؛ موتر، موترسایکل، خانه )منزل( و سایر اشیای قیمتی در تحفه داده نمیشود.
- مراسم دستمال در هوتل نباشد؛ زیرا این اسراف است.
- بعد از نامزدی و نکاح، سعی شود که در صورت امکان هرچه زودتر، عروسی صورت گیرد.
- بعد از نامزدی، پوشاک )لباس های( رواجی و تکراری منع است، یکبار در سال اجازۀ بردن یک جوره )لباس( فقط به عروس از طرف داماد مطابق توان بدون اسراف میباشد، بردن پوشاک )لباسها( از طرف عروس به داماد مطلقاً منع است.
- مراسم ولیمه و عروسی بدون اسراف و ریاء، مطابق با توان داماد و در مکان و موترهای دلخواه وی برگزار شود، خانواده عروس نمیتواند داماد را مجبور کند که مراسم عروسی را در هوتل یا موترهای قیمتی برگزار نماید.
- داماد مراسم عروسی را در موترهای امارتی برگزار نکند.
- هنګام عروسی، از طرف داماد به خانوادۀ عروس خوراکی یا طوی )خوراک پخته یا خام( برده نمیشود، همچنین طلب و اخذ مصارف شیرینیخوری و پوشاک منع است، همچنان طلب رخت ها به نام دودی و چادر و یا با سایر نام ها از داماد منع است بر اساس شریعت اخذ اشیای متذکره عمل ناجائز است.
- حین انتقال عروس، طلب پول از طرف مامای عروس، همسالان عروس، اهالی قریه و یا خدمتگار دیگری و یا برای آنان از خانواده داماد، منع است، البته اگر شخصی به نام صدقه به رضایت خود به خدمتگار قریه که همیشه در خوشی ها خدمت اهالی قریه را می نماید، باکی ندارد.
- برگزاری مسابقاتی در عروسی که به برندۀ آن موتر، موترسایکل یا چیز دیگری انعام داده میشود، منع است، تا از ا سراف بیجا جلوگیری شود، البته مسابقات بازیهای جایز که در آن انعام نباشد، برگزار شده می تواند.
- (فیرکردن )تیراندازی( و استفادۀ وسایط امارتی حین مراسم نامزدی، دستمال یا عروسی منع است؛ همچنان، تیزرانی موترها و موترسایکلها، آماده کردن کاروانهای بزرگ و یا این چنین اعمالی که سبب مسدودیت راه یا تلفات و یا اذیت مردم می شود، منع میباشد.
- (در عروسی یا بعد از آن، رونمایی )لباس/پول( دادن از طرف مردان و زنان خانواده های دیگر به عروس و سپس از طرف عروس در عوض آن، رونمایی دادن منع است؛ زیرا از این رواج ناپسند تکلیف سنگین به وجود آمده و بدتر اینکه عوض هر شی را دوباره میدهند که به جای محبت نفرت ایجاد میکند.
- (در مراسم دستمال، به جز از خانوادۀ داماد مهمانان دیگر، به عروس تحفۀ پول ندهند و نه خانوادۀ عروس به مهمانان لباسها و تحایف دیگر بدهند، البته اکرام مهمانان بدون اسراف و ریاء پروا ندارد.
- (بدل عواقب خوبی ندارد و حتی الامکان از آن اجتناب شود، در صورت بدل، تعیین و پرداخت مهر ضروری است، علمای کرام در مورد کراهیت بدل به مردم آگاهی بدهند.
نکات قابل رعایت در مراسم مُرده داری:
ماده دوم:
- (آماده کردن طعام )در روز اول، سوم، هفتم و چهلم(، از طرف خانوادۀ متوفی از روی رواج مانند بدرقه)خیرات روزهای اولین متوفی( و مهمانی، منع میباشد)،5٩( صدقه دادن مال نقد یا جنس که شکل مهمانی را نداشته باشد و بدون تعیین روز که شرایط ذیل در آن نیز رعایت شده باشد، سبب ثواب به متوفی است :
- صدقه به سبب ریاء، شهرت، سیالی، رواج و طعنۀ مردم نباشد.
- صدقه و خیرات واجب و ضروری شمرده نشود، هرگاه کسی آن را انجام نداد به وی به چشم بد دیده نشود.
- تنها وارثان عاقل و بالغ از مال خود به رضایت خود صدقه و خیرات کرده میتوانند، مال یتیم و وارث غیرحاضر در آن مصرف نشود.
- (صدقه و خیرات کردن از مال یتیم برای متوفی، اگرچه به اجازۀ یتیم باشد، منع است، شخصی که در مال یتیم چنین تصرف نماید، ضمان بر وی لازم است.
- (در بعضی مناطق، مردم از روی رواج جهت تعزیت، در عید اول متوفی به خانۀ متوفی می روند، این نیز رواج نادرست و منع است.
- در بعضی مناطق رواج است که زن بعد از وفات باید ضرور به حضیرۀ پدری ا، انتقال یابد و عدم انتقال وی برای تمام قوم ننگ شمرده می شود، که این کدام حیثیت شرعی ندارد، بلکه بهتر است که در حضیرۀ مورد نظر شوهر و اولاد وی دفن کرده شود.
- آماده کردن طعام به خانۀ متوفی از طرف همسایگان و خویشاوندان، عمل مستحب است.
- تعزیت از سوی شریعت مطهره به شمول روز تدفین، سه روز تعیین شده است، البته به اشخاص غائب، بعد از آن نیز اجازۀ تعزیت وجود دارد.
- بعد از یکبار فاتحه، دوباره رفتن به خانۀ متوفی به نیت فاتحه مکروه است.
- حیله اسقاط برای متوفایی انجام میشود که فقیر یا مالدار باشد، مگر بدون وصیت وفات کرده باشد، یا وصیت نیز کرده باشد؛ مگر سوم حصۀ مال او برای فدیۀ واجب کفایت نکند، اگر متوفی ثروتمند باشد و وصیت کرده باشد، بر ولی او واجب است که فدیۀ واجبه او را از سوم حصۀ مال اداء نماید و تنها به حیلۀ اسقاط اکتفاء نکند، البته طریقۀ حیله مطابق شرایطی باشد که در فقه حنفی از آن ذکر شده است.
- شرایط حیلۀ شرعی قرار ذیل است:
- مال جمعآوری شده برای حیله اسقاط جهت قبض تنها به مساکین داده میشود، به غنی، طفل، دیوانه، سفیه )بیعقل( و کافر داده نمیشود.
- حیله اسقاط به خاطر رواج و خودنمایی نمی شود، بلکه به این نیت صورت ګیرد که ذمۀ متوفی خلاص شود.
- ورثۀ متوفی برای حیله از شخصی پول یا جنس دیگری قرض نگیرند، که خود، مالک آن نباشد و نه از شریکی قرض بگیرند که شریک دیگر، اجازه نداده باشد.
- گردانندۀ فدیه باید وارث متوفی یا وکیل وارث باشد و به وکیل گفته شود که بعد از ختم هر دوره، برای هر دورۀ بعدی در دادن مال به فقیر و پس گرفتن، دوباره وکیل من هستی.
- نمازها و روزه های قضاء شدۀ متوفی باید دقیق حساب شود و اگر دقیق معلوم نباشد، پس به گمان غالب حساب ګردد.
- هنگام دادن فدیه به فقیر نیت این باشد که فقیر مالک این پول و اشیاء میگردد.
- فقیر به این آگاه باشد یا شخصی وی را بفهماند که با قبض کردن، مالک آن میگردد.
- شخصی که فدیه را میگرداند و آنرا به فقیر میدهد، باید دستهای خود را از آن دور کند و در دوباره گرفتن از وی، عجله نکند.
- گردانندۀ فدیه به فقیر چنین الفاظ را بگوید: این فدیۀ نماز، روزه، قسم یا… فلانی که پسَ فلانی است، میباشد، آن را قبول کن، او بگوید: قبول کردم، من مالک آن شدم، سپس دوباره آن را به شخص مذکور هبه کند.
- حیلهکنندگان بعد از دو ره از ناراضشدن فقیر خودداری کنند، اگر مال از حیلهکنندگان باشد، آنقدر مال را صدقه بدهند که فقیر بر آن خوشحال شود.
- هرگاه در ماههای حج حیله انجام شود، این در نظر گرفته شود که آنقدر پول یکجا به فقیر داده نشود که حج بر وی فرض شود.
- اگر متوفی وصیت نکرده باشد، ولی وی از مال به رضایت وارثان، هنگامی چیزی به فقیر داده میتواند که در بین وارثان وی غائب و صغیر نباشد و اگر وصیت کرده باشد، پس از سوم حصۀ مال میت مال داده میتواند، گرچه در بین وارثان، غائب یا یتیم نیز باشد.
جلوگیری از رواج های نادرست هنگام بازگشت ا زحج و عمره:
ترتیب مهمانی و خیرات بزرگ به مردم محل و مهمانان آمده و دعوتشده هنگام بازگشت از حج و عمره در بعضی مناطق به مناسبت مبارکی و خو، آمدید و همچنان اعطای تحفههای قیمتی به مردم، رواج ضروری گردیده است که از یک طرف حیثیت شرعی ندارد و از طرف دیگر به علت مصرف گزاف سبب محرومیت و یا تأخیر بسیاری از مردم از حج و عمره گردیده است، از همین رو، باید تمام حجاج و معتمرین از مصتارف مذکور و رواجهتتای زیانبار اجتتناب نمایند.